Nghiên cứu tăng năng suất lao động trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc

Nghiên cứu tăng năng suất lao động trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế bình quân tăng 8,5- 9,0%/năm theo Nghị quyết số 08/2020/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 để đến năm 2025 Vĩnh Phúc trở thành tỉnh công nghiệp phát triển, bên cạnh các giải pháp tăng trưởng kinh tế, Vĩnh Phúc cần tập trung tăng năng suất lao động (NSLĐ). Đây là một trong những chỉ tiêu quan trọng góp phần vào tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng tăng trưởng và phúc lợi xã hội của tỉnh. Đề án “Nghiên cứu tăng năng suất lao động trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc” được thực hiện với mục tiêu đánh giá thực trạng năng suất lao động trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, xác định được ảnh hưởng của các yếu tố đến tốc độ tăng năng suất lao động trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc và đề xuất giải pháp tăng năng suất lao động của tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Thực hiện Đề án, nhóm nghiên cứu - Trường Đại học Kinh tế Quốc dân tiến hành khảo sát thu thập 200 mẫu phiếu (khảo sát 179 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ hoạt động trên các lĩnh vực và thực hiện phỏng vấn sâu 20 sở, ban, ngành của tỉnh Vĩnh Phúc). Ảnh minh họa Trong giai đoạn 2010-2021, tăng trưởng NSLĐ (tính theo giá so sánh) của tỉnh Vĩnh Phúc cao hơn mức NSLĐ chung của cả nước và có sự cải thiện đáng kể. NSLĐ (theo giá hiện hành) đạt 199,3 triệu đồng/lao động vào năm 2020, tăng bình quân 10,92%/năm trong thời kỳ 2011-2020. Theo nhóm nghiên cứu, đây là cơ sở để HĐND tỉnh Vĩnh Phúc đề ra mục tiêu tăng trưởng NSLĐ đạt trên 11%/năm trong giai đoạn 2021-2025 trong Nghị quyết số 08/2020/NQ- HĐND ngày 14/12/2020. So với năm 2020, NSLĐ năm 2022 (theo giá hiện hành) tăng 14,64%/năm, một phần do sự thay đổi phương pháp thống kê lao động. Tính theo giá so sánh, NSLĐ tăng 5,39%/năm trong thời kỳ 2011-2015 và tăng tốc 6,93%/năm trong thời kỳ 2016-2020, đạt bình quân 6,16%/năm, cao hơn tốc độ 5,29%/năm của toàn quốc. Kết quả trên do đóng góp tích cực của chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đầu tư và tăng trưởng TFP. Đặc biệt, NSLĐ có xu hướng tăng trưởng theo chiều sâu, dựa vào NSLĐ nội ngành trong giai đoạn 2016-2020. Vĩnh Phúc là tỉnh có NSLĐ tương đối khá trong vùng Đồng bằng sông Hồng và vùng Thủ đô Hà Nội, nhưng không thuộc nhóm có tăng trưởng NSLĐ cao do quy mô kinh tế nhưng chưa tương xứng với lợi thế, tiềm năng và cơ hội của tỉnh và tốc độ tăng trưởng kinh tế không vượt trội so với các địa phương lân cận. Lợi thế cạnh tranh về vị trí địa lý của tỉnh đang giảm dần so với các địa phương lân cận. Các lợi thế và tiềm năng phát triển công nghiệp và du lịch chưa được tận dụng tối đa. Tỷ lệ lao động đã qua đào tạo liên tục tăng nhưng vẫn thấp hơn tỷ lệ chung của vùng Đồng bằng sông Hồng, Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng và Thái Nguyên. Còn một tỷ lệ lao động nhất định chưa đáp ứng hoàn toàn trên phần lớn nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp. Tỷ lệ chi ngân sách cho khoa học - công nghệ còn thấp. Khu vực công nghiệp - xây dựng có mức NSLĐ cao nhất, nhưng đang tăng chậm lại. NSLĐ của ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành công nghiệp chế biến chế tạo, tăng trưởng khá thấp trong giai đoạn 2011-2021. Khoảng cách năng suất giữa ngành công nghiệp và dịch vụ với NSLĐ toàn tỉnh đang thu hẹp. NSLĐ của hai ngành dịch vụ chủ lực là thương mại và du lịch còn thấp, chưa phát huy được lợi thế so sánh và dễ tổn thương do các tác động từ bên ngoài. Khu vực FDI đang đóng góp lớn nhất GRDP, vốn đầu tư, góp phần vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh Vĩnh Phúc, nhưng NSLĐ của khu vực này đang có xu hướng giảm. Trong khi đó, khu vực ngoài Nhà nước có mức NSLĐ thấp nhất, nhưng duy trì được tốc độ tăng NSLĐ khá cao. Trong thời gian tới, để đạt được tốc độ tăng trưởng NSLĐ trên 11%/năm, nhóm nghiên cứu đề xuất 02 nhóm giải pháp tăng năng suất lao động trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2025 tầm nhìn đến năn 2030 như sau: Nhóm giải pháp đối với cơ quan quản lý nhà nước: Nâng cao năng lực quản lý điều hành; Thực hiện chuyển số, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin trong quản lý và điều hành; Đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng; Thúc đẩy tăng năng suất lao động do yếu tố nội ngành và chuyển dịch cơ cấu lao động; Giải quyết hiệu quả việc chuyển dịch cơ cấu lao động góp phần nâng cao năng suất lao động; Tăng cường đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chính sách hỗ trợ doanh nghiệp góp phần tăng năng suất lao động; Tăng cường hợp tác, liên kết để tăng năng suất lao động. Nhóm giải pháp đối với doanh nghiệp: Nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật, áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại và tổ chức sản xuất kinh doanh hợp lý; Trích lập và sử dụng có hiệu quả Quỹ Phát triển Khoa học và công nghệ trong doanh nghiệp; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Năng suất lao động là một trong những chỉ tiêu quan trọng trong phát triển kinh tế của quốc gia cũng như địa phương. Đề án góp phần phân tích, đánh giá được thực trạng về năng suất lao động, năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động chỉ rõ những hạn chế và nguyên nhân từ đó là cơ sở để đề xuất các giải pháp về cơ chế, chính sách tăng năng suất lao động trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2023-2025 định hướng đến năm 2030 góp phần đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế, nâng cao thu nhập và phúc lợi cho nhân dân. Lương Tuấn Vượng - TT Ứng dụng & ĐMST